Interfejs do gry Korpalski Chess. Na stronie – https://github.com/Simek1/KorpiChess/releases – trzeba kliknąć KorpiChess.zip, żeby pobrać program na swój komputer.

1. Geneza tej gry.

Ten wariant szachów wymyśliłem w latach siedemdziesiątych i nazwałem tę grę „dostawianka”, ale później zostało spopularyzowanych kilka innych gier, które też nazwano dostawianka, więc obecnie gra nazywa się „Korpalski Chess”.

Tłumaczenie na język angielski (skrót) – Korpalski Chess.

 

2. Zapis zamieszczonej wyżej animowanej partii (notacja polska pełna).

1.K/c2 K/e5 2.H/d3 G/e4 3.W/e3 W/d4 4.G/c3 H/d5 5.W/b5 S/c5 6.Wb5:c5 Hd5:c5 7.Hd3:e4+ Ke5-d6 8.He4-e7+ Kd6-c6 9.He7:c5 Kc6:c5 10.Gc3:d4+ Kc5:d4 11.S/g4 p/g2 12.G/f2 p/a2 13.S/d2 pa2-a1=H 14.We3-e5 p/e3 15.Gf2:e3X

 

3. Wprowadzenie.

Korpalski Chess, czyli Szachy Korpalskiego, przez ponad 40 lat regularnie były testowane przez znajomych szachistów i moich szachowych uczniów. Badania te wykazały, że gra ma jedną wielką „wadę” – jest lepsza (bogatsza, ciekawsza, bardziej emocjonująca itp.) od tradycyjnych szachów.

W klasycznych szachach remis zdarza się bardzo często, na co narzekają szczególnie szachowi kibice, a tutaj partia też może zakończyć się remisem, ale jest to trudne do osiągnięcia.

W tej grze nawet nie wiadomo, czy lepiej grać białymi, czy czarnymi, a w normalnych szachach szanse białych są trochę większe.

W zwykłych szachach niezbyt trudno jest ocenić czyja pozycja – białych, czy czarnych – jest lepsza, a tu jest to bardzo trudne do ustalenia, dlatego popularne w szachach przerywanie gry poprzez poddanie się lub zgodę na remis, w tej grze zwykle nie ma sensu i raczej trzeba grać do samego końca, czyli do mata.

Utrudnieniem jest to, że trochę inaczej w tej grze funkcjonuje szachowa zasada – „dotknięta – idzie, postawiona – stoi”.

Przy ograniczonej ilości czasu w szachach można wykonać analizę, ocenić szanse i zasądzić wynik, więc w partii towarzyskiej lub w mniej oficjalnych rozgrywkach zegar nie jest konieczny. W grze Korpalski Chess wskazane jest korzystanie z zegara szachowego – najlepiej elektronicznego, gdyż można tu ustawić funkcję dodawania czasu do namysłu za każdy wykonany ruch.

 

Obecnie gra w szachy jest skomputeryzowana. Wadą, a może raczej zaletą Korpalski Chess jest to, że trudno tu warianty przeliczyć, trudno pozycję ocenić, nie ma jeszcze pomocnych programów komputerowych i nawet gdy powstaną, to pewnie będą mniej skuteczne od tych szachowych.

 

 

4. Świetny trening dla szachistów.

Korpalski Chess (Szachy Korpalskiego) bardzo polecam jako uzupełnienie szachowego treningu, szczególnie dla graczy, którzy słabo radzą sobie ze związaniami.
W tej grze brak wyczulenia na wiązania natychmiast doprowadza do dużych strat.

Równie duże korzyści daje zastosowanie tej gry jako trening dla graczy bezmyślnie wykonujących posunięcia w debiucie. Tacy gracze najczęściej w początkowej fazie partii nie obserwują i nie oceniają dymamiki pozycji wychodząc z błędnego założenia, że przecież w debiucie jeszcze nie ma walki.

 

 

5. Opis sprzętu.

Do gry potrzebny jest komplet bierek szachowych i 64-polowa szachownica do gry w szachy (8×8).
W grze bierze udział wyłącznie ten komplet bierek szachowych, czyli już tu jest różnica w porównaniu z klasyczną grą w szachy, bo podczas partii szachowej pionki mogą być promowane na figury spoza tego kompletu.

Przed grą bierki układa się obok szachownicy – białe po jednej, a czarne – po drugiej stronie szachownicy. Białe – z boku blisko pola a1, a czarne też poza szachownicą koło pola h8. Podczas gry do zbioru białych bierek dołączają pobite bierki czarne oraz czarne pionki, które wykonały już promocję.

6. Zapis partii zamieszczonej na zdjęciach (notacja polska skrócona).

1.K/c3 K/f2 2.H/g4 S/e5 3.Hf5+ S/f3 4.W/f4 H/d6 5.W/d4 W/d5 6.W:f3+ S:f3 7.W:d5 W/e5 8.W:e5 G/f6 9.G/e7 G:e7 10.S/d5 H:e5 11.H:e5 S:e5 12.S:e7 p/e2 13.G/d2 pe1=H 14.G:e1+ K:e1 15.p/g7 G/g8 16.p/a7 p/a2 17.pa8=H p/f2 18.S:g8 pf1=H 19.He4+ He2

20.H:e2+ K:e2 21.p/e7 pa1=H+ 22.Kb3 Ha8 23.Sf6 p/d2 24.pe8=H H:e8 25.S:e8 pd1=H+ 26.Ka2 Sc4 27.pg8=H Hc2+ 28.S/b2 H:b2X

 

7. W pierwszym posunięciu obydwaj gracze mają obowiązek ustawić swojego króla.

Zaczyna zawodnik grający białymi i ustawia swojego króla na dowolnym polu szachownicy. Następnie przeciwnik dostawia swojego czarnego króla, ale musi uważać na to, by nie znalazł się on pod atakiem białego króla. Zasada „król do króla się nie przytula” ma zastosowanie również w Szachach Korpalskiego.

 

8. Posunięcia szachowych bierek.

Są one identyczne jak w klasycznych szachach, tylko zasady dotyczące roszady i promocji trochę się różnią.

W grze Korpalski Chess posunięciem jest również dostawienie nowej bierki.

Albo robi się ruch istniejącą bierką, albo wykonuje się dostawienie nowej bierki.

Tak jak w klasycznych szachach białe i czarne wykonują posunięcia na zmianę i nie mogą zrezygnować z wykonania ruchu. Nie mogą wykonać dwóch kolejnych posunięć, gdy nie zrobił jeszcze swojego ruchu przeciwnik.

 

9. Dostawianie nowych bierek.

Oczywiście nie wolno dostawiać nowej bierki na polu zajętym przez inną bierkę, czyli nie wolno dostawiać bierek z biciem.

Nie wolno dostawiać bierki z szachem. Dostawiana bierka nie ma prawa atakować króla przeciwnika. To kluczowa zasada tej gry. Bez tego – gra w Szachy Korpalskiego straciłaby sens.

Tak jak w szachach tradycyjnych figury to nie pionki, a pionki to nie figury. Wszystkie razem to szachowe bierki.
Wszystkie figury wolno dostawiać na całej szachownicy.
Swoje gońce można dostawiać na tym samym kolorze pól lub na odmiennym.
Pionki wolno dostawiać na rzędach 2 – 7, czyli nie wolno ich stawiać na 1 i na 8 rzędzie.

 

10. Bicia.

Bicia wykonuje się na szachownicy tak jak w zwykłej grze w szachy.

Odmienne jest to, że w Szachach Korpalskiego ma duże znaczenie sposób, w jaki kładzie się poza szachownicą pobite bierki.

Na początku gry białe bierki leżą poza szachownicą po jednej stronie, a po drugiej leżą bierki czarne.
Zbite białe bierki kładziemy po tej stronie, gdzie leżą bierki czarne – kładziemy je razem z nimi. Podobnie pobite czarne bierki zdejmujemy i kładziemy razem z nieużytymi jeszcze bierkami białymi.

 

11. Posunięcia pionków.

Pionki poruszają się i biją tak jak w szachach klasycznych, jedynie nieznacznie różnią się zasady dotyczące promocji.
Białe pionki idą po swoich kolumnach od 2 rzędu do 8 rzędu (8 rząd, to ich linia przemiany). Czarne pionki idą od 7 rzedu do 1 rzędu (1 rząd, to ich linia przemiany).

Biały pionek może wykonać posunięcie o 2 pola jedynie wtedy, gdy stoi na 2 rzędzie. Czarny pion może zrobić ruch o 2 pola tylko wtedy, gdy stoi na 7 rzędzie.

Zasady dotyczące bicia w przelocie są identyczne jak w szachach tradycyjnych.
W przelocie wolno bić jedynie pionkami tylko pionki (to bicie nie dotyczy figur).

Bicie w przelocie (en passant) może nastąpić tylko wtedy, gdy właśnie został wykonany ruch pionkiem o 2 pola i tym posunięciem ten pionek przeskoczył przez pole atakowane przez pionka przeciwnika.
Gdy bicia w przelocie nie wykona się bezpośrednio po tym ruchu pionka przeciwnika o 2 pola i zostanie najpierw wykonane inne posunięcie, to wtedy po kolejnym ruchu przeciwnika nie można już zrobić tego bicia w przelocie.

 

12. Promocja pionka.

Pionek może wejść na linię przemiany (1 lub 8 rząd) i wykonać promocję jedynie wtedy, gdy w zestawie bierek przeciwnika obok szachownicy znajduje się chociaż jedna figura pobita przeciwnikowi.

Gdy w tym zestawie takiej figury nie ma, to wykonanie ruchu tym pionkiem na linię przemiany, jest ruchem nieprawidłowym i należy go wycofać. Chociaż taki pionek nie może wykonać ruchu – również bicia, bo to też uruchamiałoby promocję, a w tej sytuacji nie jest ona możliwa, to jednak taki pionek wciąż atakuje na ukos do przodu pola na linii przemiany, więc przeciwnik na te pola nie może stawiać swojego króla pod atak tego pionka.

Dostawienie białego pionka na 7 rzędzie lub czarnego pionka na 2 rzędzie nigdy nie może zostać dokonane z szachem, nawet wtedy, gdy ten pionek nie ma możliwości wejścia na linię promocji, bo nie ma zbitej jakiejkolwiek figury, na którą mógłby zostać promowany.

Promocję pionka można wykonać jedynie na straconą wcześniej figurę.

Figurę do promocji bierze się z zestawu bierek przeciwnika.

Po wykonaniu promocji wykorzystany pionek trafia do zestawu bierek przeciwnika.

Każdy gracz może wykonać najwyżej 8 promocji.

 

Podczas gry w Szachy Korpalskiego żaden z graczy nie może mieć na szachownicy więcej niż: 1 króla, 1 hetmana, 2 wieże, 2 gońce, 2 skoczki i 8 pionków.

 

13. Roszada.

W tej grze roszady się nie wykonuje!

UWAGA!

Przez pewien czas istniała niżej opisana propozycja wykonywania roszady, ale przepis ten został ostatecznie usunięty, gdyż niepotrzebnie komplikuje dość proste zasady tej gry, a niewiele wnosi, bo w praktyce stosowana była dość rzadko.

14…K:e1

„Roszadę wykonuje król z wieżą, gdy stoją one na tej samej linii poziomej (na tym samym rzędzie) lub pionowej (na tej samej kolumnie) i między nimi znajdują się co najmniej 2 wolne pola.

Najpierw przeskakujemy królem o 2 pola w stronę wieży wzdłuż wspólnej z wieżą linii, a następnie tą samą ręką, którą przestawiliśmy króla, przesuwamy wieżę wzdłuż tej linii na pole położone bezpośrednio za królem.

15.p/g7

Nie można wykonywać roszady z wieżą, która pojawiła się w wyniku promocji pionka.

Prawo do wykonania roszady ponadto posiada takie same ograniczenia, jak w klasycznych szachach.

Roszadę można wykonać tylko wtedy, gdy król od dostawienia nie wykonywał jeszcze posunięcia.

15…G/g8

Z tego wynika, że roszadę można zrobić tylko raz.

Król może zrobić roszadę jedynie z wieżą, która od dostawienia jeszcze nie wykonywała posunięcia.

W momencie, w którym chcemy wykonać roszadę:

– król nie może znajdować się pod szachem,

16.p/a7

– nie może przeskakiwać przez atakowane pole,

– między królem i wieżą (biorącą udział w wykonaniu roszady) na polach danej linii (wzdłuż której wykonuje się roszadę) nie może znajdować się jakakolwiek inna bierka.

Podobnie jak w szachach wieża podczas roszady może znajdować się pod biciem i może przeskakiwać przez atakowane pola.

16…p/a2

Oczywiście nie wolno robić roszady, gdy król, po jej wykonaniu, znajdzie się pod szachem.”

 

14. Cel gry.

Tylko danie mata zapewnia osiągnięcie zwycięstwa.

Mat, to szach, od którego nie ma obrony.

Szach, to atak na króla.

Obrony od szacha:
– bicie,
– zasłona,
– ucieczka.

W grze Korpalski Chess na znaczeniu nabiera zasłona, gdyż można króla obronić również poprzez dostawienie nowej bierki.

 

15. Remis.

Te same możliwości, co w tradycyjnych szachach.

15.1. Brak materiału matującego.

W klasycznych szachach przerywana jest gra, gdy na szachownicy są tylko:
– K/K,
– K+S/K,
– K+G/K,
– K+G/K+G – pod warunkiem, że gońce są jednobarwne.

W Szachach Korpalskiego te warunki dotyczą nie tylko bierek posiadanych na szachownicy, ale również tych, które jeszcze nie zostały dostawione.

Na przykład – grę należy przerwać, gdy na szachownicy każdy gracz ma jedynie króla i tylko jeden z nich ma jeszcze niedostawionego skoczka lub gońca.

Ten ostatni, czwarty przypadek, dotyczący gońców jednobarwnych należy zastosować tylko wtedy, gdy już nie ma u obydwu graczy jakichkolwiek bierek do dostawienia, a na szachownicy, poza królami, każdy gracz ma 1 gońca i poruszają się one po tym samym kolorze pól.

15.2. Pat.

Taka sytuacja, że król strony, która jest na posunięciu, nie jest pod szachem, a jakakolwiek z posiadanych bierek nie może wykonać posunięcia zgodnego z przepisami gry, nazywa się pat.

Pat natychmiast kończy grę, tak jak mat i brak siły matującej.

W grze Korpalski Chess do posiadanych bierek zaliczają się także te jeszcze nie dostawione.

Z tego jasno wynika, że pat w Szachach Korpalskiego może zaistnieć tylko wtedy, gdy strona będąca na posunięciu, nie ma:
– króla pod szachem,
– bierek do dostawienia,
– żadnej możliwości zagrania ruchu zgodnego z przepisami.

15.3. Reguła 50 posunięć.

W klasycznych szachach można zażądać przyznania remisu, gdy przez 50 kolejnych posunięć żaden z przeciwników nie wykonał ani bicia, ani posunięcia pionkiem.

Czyli wtedy, gdy ruchy robiły jedynie figury i nic nie zostało pobite przez 50 kolejnych posunięć wykonanych przez obydwu graczy.

W grze w Szachy Korpalskiego serię takich posunięć przerywa nie tylko bicie lub ruch pionkiem, ale również dostawienie nowej bierki.

W grze Korpalski Chess można zażądać przyznania remisu z tytułu reguły 50 posunięć, gdy w tym czasie nie było: ani bicia, ani ruchu pionka, ani dostawienia.

15.4. Trzecie powstanie identycznej pozycji.

W klasycznych szachach, gdy po raz trzeci pojawi się identyczna pozycja z tą samą dynamiką, to można zażądać przyznania remisu.

Dynamiczne różnice wynikaja głównie z tego, kto ma ruch, ale również z prawa do wykonania roszady lub bicia w przelocie.

W Szachach Korpalskiego dodatkowym warunkiem jest posiadanie identycznego zestawu bierek przez obydwie strony (tych poza szachownicą).

15.5. Zgoda na remis.

W grze Korpalski Chess można zgodzić się na remis, gdy obydwie strony nie mogą już niczego dostawić.

15.6. Wieczny szach.

Podobnie jak w tradycyjnych szachach można zgłosić sędziemu, by przyznał remis bez czekania na powstanie po raz trzeci identycznej pozycji lub na wykonanie 50 posunięć bez bicia, ruchu pionka i dostawienia, jeżeli w jasny sposób określimy sposób ciągłego prześladowania króla przeciwnika szachowaniem.

Czarne dają mata w 3 posunięciach:

Korpalski Chess. Czarne dają mata w 3 posunięciach.